2020 жылы 12 қарашада Еуразия ғылыми-зерттеу институтының аға ғылыми қызметкері PhD Жандос Ранов «Орталық Азия елдерінің COVID-19-дан кейінгі жағдайы және болашағы» атты онлайн-семинар өткізді.

Еуразия ғылыми-зерттеу институтының директоры доцент Вакур Сүмердің кіріспе сөзінен кейін сөз алған институттың аға ғылыми қызметкері PhD Жандос Ранов бүкіл әлемді дүр сілкіндірген COVID-19 эпидемиясының Орталық Азиядағы қазіргі жағдайы мен ықтимал салдарын баяндады. Ол әлемдік COVID-19 эпидемиясының Орталық Азия елдерінің экономикасына әсері туралы түрлі ақпараттар ұсынды. Ранов Орталық Азия елдеріндегі COVID-19 эпидемиясының жағымсыз әсерлері туралы қажетті ақпарат беріп, осы салада маңызды өзгерістер болып жатқанын мәлімдеді.

Семинардың жалғасында Еуразия ғылыми-зерттеу институтының аға ғылыми қызметкері PhD Жандос Ранов COVID-19 эпидемиясының ғаламдық экономикалық әсері көбінесе халық, сауда және макроэкономикада байқалады деп мәлімдеді. Эпидемияға байланысты әр түрлі топтағы және әр түрлі жастағы адамдардың зардап шеккендігін және эпидемияның денсаулықтан бастап экономикалық және әлеуметтік өмірге дейін жайылғанын атап өтті. Ол бұл өзгерістер Орталық Азия елдерінде және бүкіл әлемде білімге, адами капитал сапасына және әлеуметтік-экономикалық дамуға ұзақ мерзімді жағымсыз әсер ететіндігін баса айтты. PhD Жандос Ранов Орталық Азия елдеріндегі COVID-19 эпидемиясының жағымсыз салдарын зерттей келе, болжам бойынша Орталық Азия экономикасының көпшілігінде Жалпы ішкі өнімнің (ЖІӨ) өсуі 2020 жылы төмен болатынын білдірді. Орталық Азиядағы алғашқы COVID-19 аурулары туралы ақпарат бере отырып, COVID-19 эпидемиясының ЖІӨ-ге әсері арасындағы байланысты ұсынған графиктермен түсіндірді. Болжам бойынша, коммерциялық және экономикалық қатынастар азайып бара жатқан жағдайда инвестициялардың да азайғанын, бұның әлемдік экономикалық тенденцияларға үлкен зиян келтіретінін және әр ел өз мүмкіндіктеріне сәйкес шаралар қабылдау арқылы бұл процесті ең аз шығынмен жеңуге тырысып жатқанын айтты.

Семинар соңында ол COVID-19 эпидемиясының Орталық Азия елдеріне экономикалық әсерін түсіндіріп, кейбір елдер бюджеттің және ішкі тұтынудың ҚҚС түсімдерінің қысқаруымен қарыздың пайда болу қаупіне ұшырай бастағанын мәлімдеді. Ол Орталық Азия елдерінде қабылданған шаралар туралы ақпаратпен бөлісе отырып, экономикалық шығындардың өсуіне байланысты кейбір елдер карантиндік шараларды жеңілдету немесе алып тастау арқылы экономикалық қиындықтармен күресуге тырысып жатқанын атап өтті. Семинар, қатысушылардың тақырып бойынша әр түрлі ойларымен бөлісіп сұрақ-жауаптарымен аяқталды.