24 Ocak 2019 tarihinde Avrasya Bilimsel Araştırma Enstitüsü’nün araştırma görevlisi Turgınov Erkinbek “Latin Alfabesi: Ortak Türk Alfabesinin İmkanları” konusunda bir seminer verdi.

Turgınov Erkinbek konuşmasında, Kazakistan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev’in 12 Nisan 2017 tarihinde yayınladığı “Geleceğe Yol: Manevi Aydınlanma” adlı programa dayalı makalesi üzerine değerlendirmeler yaparak, Kazakistan’ın Latin alfabesine geçmesinin önemini açıkladı. Bu süreç içerisinde Türk halklarında ortak alfabe kullanmanın önemi ve güncelliği hakkında deliller göstererek çeşitli önerilerde bulundu. 

Turgınov, sunduğu bildirisinde köklü bir ortak geçmişe sahip olan Türk halklarının kültürel değerlerine sahip çıkmakla küreselleşme sürecinde söz sahibi olabileceklerinin altını çizdi. Buna göre, tarihi kökenlerini Altaylar’dan alan Türkler, çeşitli siyasi baskılarla, özellikle XX. yüzyılda kültürel açıdan birbirinden uzaklaştırılmıştır. Turgınov, XXI. yüzyılda bu eksikliklerin giderilmesi için ilk önce ortak yazı alfabesi konusundaki sorunlara bir çözüm getirilmesi gerektiğini vurguladı. 

Türk halkları için ortak bir Latin alfabesinin gerektiği meselesinin ilk olarak   26 Şubat 1926 tarihinde Bakü’de gerçekleşen I. Genel Türk Kongresi'nde gündeme getirildiğini ve bu organizasyona Kuzey Kafkasya’dan,  Sibirya’dan Yakutistan’dan,  Tatarstan’dan, Kazakistan ve Merkez Asya'dan toplam 111 delege ile; İran, Türkiye, Almanya, Avusturya, Macaristan, SSCB ve Ukrayna İlim Akademisi’nden, ve Şarkiyat İlim Topluluğu’ndan 20 bilim adamının iştirak ettiğini hatırlatan Turgınov, söz konusu sürecin bilimsel başlangıç çalışmaları hakkında açıklamalarda bulundu. Aynı zamanda,  Azerbaycan'ın başkenti Bakü’de gerçekleşen bu tarihi toplantının akabinde basın yoluyla süreci başlatan önemli Kazak aydınlarının çalışmalarının, meselenin tekrar gündeme geldiği bugünlerde çağdaş uzmanlar için birer örnek hüviyetini taşıdığını ifade etti. 

Bununla birlikte, Latin Alfabesi konusunda  Kazak aydınların yanı sıra birçok Rus  Türkoloğun da incelemeler yaparak, çeşitli görüşlerin ortaya atıldığı kaydetti.  Bunun yanı sıra, Latin alfabesi meselesinde gerileme kaydedilen  Kazakistan’da 1926'da T. Şonanov başkanlığında bir “Kazak Latin Alfabesi Kurulu”nun kurulduğunu hatırlatarak, bu kurumun çalışmaları hakkında bilgi verdi.   

Turginov, geçmiş tarihi aşamalarında Latin alfabesini kullanma tecrübesine sahip olan Kazakistan’ın, bu meseleyle XXI.  yüzyılın ilk yarısında yeniden yüz yüze gelmekte olduğunu ve Kazakistan Cumhurbaşkanı N. Nazarbayev başta olmak üzere büyük çalışmalar yapılmakta olduğunu ifade etti.

Turgınov, bu konuda Kazak bilim adamlarının  1991’de bağımsızlıklarını kazandıktan sonra  Latin alfabesini kabul eden Azerbaycan’ın,  Özbekistan’ın, Türkmenistan’ın tecrübesinden istifade etmeleri gerektiğini vurguladı. 

Seminer sonunda katılımcılar konuşmacıya sorular sordu ve bu konuda çeşitli görüşler ortaya konuldu.