27.05.2021 Еуразия ғылыми-зерттеу институтының директоры, доцент, доктор Вакур Сүмер «Азия-Тынық мұхиты семинары: Азияға қайта бет бұру аясындағы мүмкіндіктер мен қиындықтар» атты дөңгелек үстелде «Орталық Азия арқылы Шығыс Азияға өту: ежелгі байланыстарды жандандыру» атты баяндама жасады.

2021 жылы 26-27 мамыр аралығында Шетелдегі түріктер және ағайын қауымдастықтар басқармасының (YTB) қолдауымен Фатих Сұлтан Мехмет университеті Османлы-Малай әлемін зерттеу және қолдану орталығы (OSMAD) мен Анкара университеті Азия-Тынық мұхит зерттеулерін қолдану және зерделеу орталығы (APAM) бірлесіп «Азия-Тынық мұхиты семинары: Азияға қайта бет бұру аясындағы мүмкіндіктер мен қиындықтар» атты онлайн іс-шара ұйымдастырды. Дөңгелек үстел өз саласындағы сарапшы ғалымдар мен мемлекеттік мекемелердің өкілдерінің басын қосып, «Азияға қайта бет бұру» бастамасы аясында Түркияның Азиямен қарым-қатынасы мен ағымдағы жағдайын зерделеу және кездесетін артықшылықтар мен кемшіліктерді анықтау мақсатында өткізілді.

Онлайн форматта өткен «Азия-Тынық мұхиты семинары: Азияға қайта бет бұру аясындағы мүмкіндіктер мен қиындықтар»  атты іс-шараның ашылуына YTB ​​президенті Абдуллах Ерен, Түркия Мәдениет және туризм министрінің орынбасары Сердар Чам, Анкара университеті APAM директоры, профессор, доктор А.Мертхан Дүндар және Фатих Сұлтан Мехмет университетінің проректоры, профессор, доктор Фахамеддин Башар қатысты. YTB президенті Абдуллах Ерен, Түркияның Азия мен Тынық мұхит аймағында көпір рөлін атқара отырып қалыптастырған қарым-қатынастары Түркия үшін маңызды екенін атап өтіп, қатысушыларға сәттілік тіледі. Сондай-ақ, Абдуллах Ерен өз сөзінде туысқан қауымдастықтар бар әр түрлі аймақтарда түрлі іс-шаралар өткізуге және осы қауымдастықтармен байланысты нығайтуға мүдделі екендіктерін мәлімдеді.

«Азия-Тынық мұхиты семинары: Азияға қайта бет бұру аясындағы мүмкіндіктер мен қиындықтар» атты онлайн іс-шараға сарапшы ғалымдар, кәсіпкерлер палаталарының өкілдері, сыртқы істер министрліктерінің қызметкерлері мен аймақтанушы мамандар қатысты. Қатысушылар әлемде маңызды өзгеріс үрдісі жүріп жатқанына баса назар аударып, басымдылық Азияға ойысқанын атап көрсетті.

Іс-шарада Ахмет Ясауи университеті Еуразия ғылыми-зерттеу институтының директоры, доцент, доктор Вакур Сүмер «Орталық Азия арқылы Шығыс Азияға өту: ежелгі байланыстарды жандандыру» атты баяндама жасады. Доцент, доктор Вакур Сүмер жалпы алғанда Түркі әлемі, атап айтқанда Орталық Азия арқылы Шығыс Азияға жүк тасымалдау мүмкіндіктерін түсіндіріп, елдер арасындағы ынтымақтастық мүмкіндіктеріне талдау жасады.

Баяндамасының жалғасында доцент, доктор Вакур Сүмер Орталық Азияның тарихи, геосаяси және мәдени тамырының тереңдігіне, сондай-ақ табиғатына, мемлекеттер арасындағы қатынастарға, аймақтың жаңартылатын энергия көздеріне және оның зор мүмкіндіктеріне тоқталды. Қазақстанның Орталық Азия географиясы бойынша жаңартылатын энергия көздері саласындағы ең алдыңғы қатардағы мемлекет екенін мәлімдеді. Орталық Азия мен Қазақстанды зерттеу бойынша аймақта жұмыс істейтін орталықтардың бірі ретінде Еуразия ғылыми-зерттеу институтының жаңа Жібек жолының Орта дәлізін жандандыру бойынша жүргізген зерттеу жұмыстарын баяндады. Жалпы алғанда Еуразия, нақтап айтқанда Орталық Азия мен іргелес елдер арасындағы қарым-қатынастардың түрлі қырлары зерттеулерге тоқталды. Ғылымды стратегиямен ұштастыру мақсатында жүргізілген зерттеулер бойынша Орталық Азия елдері арасындағы айырмашылықтар және ықтимал тәуекелдер мен қауіптерді түсіндіруге тырысты. Доцент, доктор Вакур Сүмер қосарлы теміржол желілерінің салынуы, теміржол бағытының инфрақұрылымын дамыту және қашықтықты қысқарту жөніндегі ойларымен бөлісті. «Виадукс салып, Каспий теңізінің үстінен теміржол өткізуге бола ма?» деген сұрақ бойынша өз көзқарасын ортаға салып, тасымал бағыттарын қалалар арқылы емес, айналма жолдар арқылы өткізуді ұсынды. Ең қажетті жобалар мен зерттеулер аясында Орта дәлізді нығайту, Қазақстан, Өзбекстан, Түрікменстан, Грузия және Әзірбайжан туралы ұсынын жеткізді.

Доцент, доктор Вакур Сүмер Орталық Азия елдерінің халық тығыздығы төмен болғандықтан күн электр станцияларын құруға қолайлы екенін тілге тиек етіп, энергия өндіруде күн мен желден пайдалану мүмкіндігі жоғары екенін айтты. Түркменстанды Орталық Азия елдері арасында жаңартылатын энергия көздері бойынша дамыған мемлекет ретінде қарастырған доцент, доктор Вакур Сүмер, Қазақстан сияқты жан саны аз Орталық Азия елдерінде жел, күн және тіпті шоғырланған күн энергиясы сияқты жаңартылатын энергия жүйелерінен тиімді пайдалануға болатынын жеткізді.

Іс-шараның қорытынды жиналысында Түркия Сыртқы істер министрлігінің Азияға қайта бет бұру бастамасының үйлестірушісі, елші Нилвана Дарама қорытынды сөзін сөйледі. Нилвана Дарама өз сөзінде YTB, TIKA, YEE, AFAD және Kızılay ұйымдарының Түркияның тиімді қоғамдық дипломатия қызметін жүзеге асыруы үшін маңызды және тиімді мекемелер екенін атап көрсетумен қатар, YTB, Фатих Сұлтан Мехмет университеті OSMAD орталығына және Анкара университеті APAM орталығына аталған семинарды ұйымдастырғандары үшін ризашылығын жеткізді. Іс-шараның өте қанағаттанарлық және пайдалы болғанын айта отырып дөңгелек үстелді аяқтады.