Өмірбек Қанай

May 13, 2025

Үнді-Тынық мұхитындағы геосаяси тартыстың жаңа ошағы: Батыс Филиппин теңізі

2025 жылы 14 сәуірде АҚШ-тың технология алыбы Google өзінің картографиялық қызметтер платформаларында даулы Оңтүстік Қытай теңізінің бір бөлігін, яғни Филиппиннің батысындағы теңіз аймағын Батыс Филиппин теңізі ретінде белгілей бастады. Бұрын тек арнайы іздеу кезінде ғана көрінетін «Батыс Филиппин теңізі» терминінің енді тікелей көрінуі әлемнің назар аударды. Батыс Филиппин теңізінің Google […]

April 13, 2025

Трамп билігі және Қытайға қарсы жаңа саясат

Дональд Трамптың 2024 жылғы Америка құрама штаттары (АҚШ) президенттік сайлауында жеңіске жетуі – америкалық саяси тарихта сирек кездесетін бетбұрыс кезеңдерінің бірі. Ол Гровер Кливлендтен кейін Ақ үйге қайта оралған екінші АҚШ президенті атанды (Классен, 2025). Трамптың бұл жеңісі электораттағы терең өзгерістер мен ұлтшылдық пен протекционизмге бетбұрысты білдіреді. Сонымен қатар, бұл […]

January 19, 2025

Трамптың екінші мерзімінде АҚШ-Қытай қатынасының болашағы

Бүкіл әлемнің назарын өзіне аударған 2024 жылғы АҚШ президенттік сайлауы елдің бұрынғы президенті Дональд Трамптың қайта сайлануымен аяқталды. Сайлау нәтижелеріне сәйкес, Республикалық партияның кандидаты Трамп пен Огайо сенаторы Жей Ди Вэнс 77,133,674 дауыспен (49,9%) 312 делегаттың қолдауына ие болып, 74,700,293 дауыспен (48,3%) 226 делегат қолдаған Демократиялық партияның кандидаты, қазіргі вице-президент […]

July 19, 2024

Киберқауіпсіздік саласындағы Қытай қауіпі: кибершабуылдар және әлемдік салдары

Қазіргі цифрланған әлемде киберкеңістік бірте-бірте кеңейген сайын киберқауіпсіздік те бұрын-соңды болмаған күрделі мәселеге айналды. 2023 Allianz Risk Barometer есебіне сәйкес, 94 ел мен аймақтан келген 2712 қауіпсіздік сарапшылары киберқауіпті ағымдағы ең үлкен қауіп-қатер ретінде қарастырады [Allianz Commercial, 2023]. Бұл бағытта жүргізілген түрлі зерттеулердің нәтижелері де назар аудартады. Әлемдегі киберқауіпсіздік туралы […]

March 9, 2024

2024 жылғы Тайван сайлауы: кішкентай аралдың үлкен мақсаты

2024 жылы 13 қаңтарда өткен жалпы сайлауда Тайванның 16-шы президенті мен вице-президенті және 11-ші мерзімі парламенті анықталды. Тайван Орталық сайлау комиссиясының (ОСК) ресми мәлімдемесіне сәйкес, биліктегі Демократиялық даму партиясының (ДДП) кандидаты Лай Циндэ мен сайлаудағы серіктесі Сяу Бикхим сайлауда 40,05% (5 586 019) дауыс жинап жеңіске жетті. Оппозициялық партиялар арасында […]

November 8, 2023

Күшейген Қытайдың шиеленіскен мәселелері

Соңғы 30 жылдағы қарқынды экономикалық өсу көрсеткіштерінің арқасында Қытай қазір әлемдегі екінші үлкен экономикаға айналғанымен, бірақ бұл үдерісте жылдар бойы көмескіленіп келген мәселелер де жарыққа шыға бастады. Қытайдың экономикалық күшеюмен қатар мемлекет қуатының да артуы ресми Пекиннің экономикалық держава ғана емес, жаһандық держава болу қиялын да асқындыра түсті. Дегенмен, Қытай […]

June 1, 2023

Қытай және Тайван: тоғыспас жолдар, бірікпес бөліктер

2023 жылдың 5 сәуірінде Тайван президенті Цай Ин-вэннің Калифорнияда АҚШ Конгресі Өкілдер палатасының спикері Кевин Маккартимен және партияаралық конгресс делегациясымен кездесуі Тайван мен Қытай арасындағы шиеленісті тағыда ушықтырды. Осы кездесуге жауап ретінде Қытай 2023 жылдың 8-11 сәуірі аралығында Тайван бұғазында қазірге дейінгі ең үлкен әуе және теңіз жаттығуларын өткізді. Тайван […]

April 25, 2023

Германиядағы әсіре оңшылдықтың күшеюі

Германия заң үстемдігі мен толықтай демократиялы ел болумен қатар [WJP, 2022; EIU, 2023], Еуропадағы соңғы жылдары шектен шыға бастаған оңшыл және нәсілшіл қозғалыстар айтарлықтай кұшейген елдердің бірі болып отыр. Эберсвальдтан (1990 жылғы желтоқсан) Ханауға (2020 жылғы ақпан) дейін, түрлі шерулерден төңкеріс жоспарларына дейін (2022 жылғы желтоқсан) көптеген зорлық-зомбылық және лаңкестік […]

February 22, 2023

Қытай арманынан Xipolmacy-ге дейін: сидің үшінші мерзімі қалай болмақ?

2023 жылдың 5-13 наурызы аралығында Пекинде өткен Бүкілқытайлық халық өкілдері жиналысының (БХӨЖ) 14-шақырылымының 1-отырысы ел көшбасшысы Си Цзиньпиннің үшінші мерзімге сайлануымен аяқталды [Gov.cn, 2023]. Онсыз да 2022 жылдың қазан айында өткен Қытай Коммунистік партиясының (ҚКП) XX құрылтайында Си үшінші рет ҚКП Бас хатшысы болып сайланған еді [Халық газеті, 2022]. Әлемнің […]

December 28, 2022

Eurasia Outlook 2021: Economic, Social and Political Perspectives in Eurasia

Avrasya Araştırma Enstitüsü (AAE) olarak, 2015 yılından itibaren Avrasya bölgesinde yaşanan konuları akademik çerçeve içerisinde değerlendirdiğimiz haftalık E-bülten yayınlarımızı okuyucularımıza sunmaktayız. Yıllar itibariyle geleneksel yayınlarımızdan birisi haline gelen “Outlook” kitap serisi çerçevesinde hazırladığımız “Eurasia Outlook 2021: Avrasya’daki Ekonomik, Sosyal ve Politik Perspektifler” başlıklı kitabımızda ekonomi, güvenlik, uluslararası ilişkiler, eğitim ve […]